Umowa warunkowa
Szczególnym rodzajem umowy, który funkcjonuje w polskim porządku prawnym jest umowa warunkowa. Jest ona jednym z najmniej znanych rodzajów umów, co oznacza, że wielu osób w ogóle nie zdaje sobie sprawy z możliwości jej podpisania. Nie wiemy czym taka umowa jest, a także jakie warunki muszą być spełnione, aby można było o niej mówić.
Czym jest umowa warunkowa?
Umowa warunkowa może wywołać skutki dopiero po zajściu wskazanego zdarzenia. Pod warunkiem nie można zawrzeć małżeństwa, przenieść własności nieruchomości, powołać spadkobiercy w testamencie, odrzucić lub przyjąć spadku. Umowę warunkową zawiera się w przypadku sprzedaży nieruchomości objętej prawem pierwokupu i musi być ona zawarta w formie aktu notarialnego. Wtedy warunkiem zawarcia umowy przenoszącej własność jest fakt nieskorzystania przez uprawnionego z prawa do pierwokupu. W chwili, gdy uprawniony chce skorzystać z prawa pierwokupu, musi zgłosić się do notariusza i złożyć oświadczenie w formie aktu notarialnego.
Czy wszystkie czynności prawne mogą być uzależniona od warunków?
Mówiąc o umowie warunkowej, należy jasno wskazać, że nie wszystkie czynności prawne mogą być uzależniane od warunków. Zgodnie z obowiązującym w Polsce porządkiem prawnym do wyjątków, w przypadku których podpisanie umowy warunkowej nie jest możliwe zalicza się:
- zawarcie związku małżeńskiego;
- przeniesienie własności nieruchomości;
- odrzucenie/przyjęcie spadku;
- ustanowienie spadkobiercy w testamencie.
Co więcej, zakaz stosowania warunków może wynikać również z przepisów odrębnych ustaw.
Co na temat terminu mówi umowa warunkowa?
Jednym z elementów spotykanych w umowach warunkowych jest bardzo często kwestia dotycząca terminu. Zalicza się go do zdarzeń przyszłych pewnych. Okazuje się, że mnóstwo czynności prawnych ma miejsce wtedy, kiedy termin zostanie zastrzeżony. Zgodnie z obowiązującymi przepisami wyróżnia się dwa rodzaje terminów:
- początkowe;
- końcowe.
W przypadku tych pierwszych skutek prawny ma miejsce w momencie, kiedy nadchodzi konkretna data. Terminy końcowe wiążą się natomiast z ustaniem stosunku prawnego, kiedy minie wskazana w umowie data.
Jakie rodzaje warunków wyróżnia się w umowach warunkowych?
Umowa warunkowa musi posiadać warunek. Obowiązujący u nas porządek prawny wyróżnia się warunki:
- zawieszające;
- rozwiązujące.
W przypadku tych pierwszych skutek prawny ma miejsce wówczas, gdy warunki zostaną spełnione. Warunki rozwiązujące wiążą się z ustaniem skutków prawnych po ich spełnieniu. Konstruując umowę warunkową, należy pamiętać, że będzie ona prawnie ważna tylko wówczas, gdy wskazany w niej warunek będzie możliwy do spełnienia, zgodny z prawem oraz zgodny z zasadami współżycia społecznego.
Czym jest ziszczenie się warunku?
Umowa warunkowa związana jest nierozerwalnie z terminem ziszczenia się warunku. Dane zdarzenie będzie warunkiem tylko wówczas, gdy żadna ze stron umowy nie będzie miała wpływu na jego ziszczenie bądź nie. Jeśli jednej ze stron zależy na tym, aby warunek się nie ziścił i w efekcie podejmie działania skutkujące tym, że warunek się nie wypełni, to dochodzi do takich samych skutków prawnych, jak gdyby warunek został spełniony. Takie rozwiązanie prawne jest swego rodzaju karą dla osoby ingerującej w wypełnienie się warunku, a jednocześnie stoi na straży interesów tych, którzy są uczciwi i nie próbują manipulować przy warunkach określonych w umowie.
Jak należy określić warunek w umowie?
Aby umowa warunkowa nie pozostawiała żadnych wątpliwości, należy zadbać o to, aby warunek był zastrzeżony w możliwie jak najbardziej jednoznaczny sposób. Wówczas żadna ze stron nie będzie miała wątpliwości interpretacyjnych warunku, co ma szczególne znaczenie w przypadku ewentualnych sporów.